In de nacht van 9 op 10 mei 1944 schiet het verzet bij de Helsluis twee landwachters dood. Als represaille worden in de week daarna aan beide zijden van de rivier de Merwede honderden veelal jonge mannen opgepakt en door de bezetter weggevoerd. Van deze mannen keren er 26 niet terug.

Vorige persoon (H. Kesnich) | Terug naar de lijst | Volgende persoon (H. Kleijn)
hart

9 personen hebben Willem Johannes de Kievit in hun hart gesloten.

In het gastenboek kunt u uw persoonlijke boodschap opnemen.

Naam: Willem Johannes de Kievit
Roepnaam: Wim
 
Geboren:dinsdag 29 juni 1926 te s-Gravendeel
Overleden: zondag 16 mei 1993 te Werkendam
Begraven: woensdag 19 mei 1993 te Werkendam (Gem. Begraafplaats)
 
Adres:Biesbosch 72
Woonplaats:Werkendam
Beroep:Smid
 
Anmeldung Lippendorf 80 Rouwadvertentie Willem de Kievit Administratiekaart Wim de Kievit, PDL Amersfoort Häftlingsgeldverwaltung van Wim de Kievit, Kamp Amersfoort (Bron: digitaal archief ITS Bad Arolsen) Transportkaart Wim de Kievitl vanuit Kamp Amersfoort (Bron: digitaal archief ITS Bad Arolsen) Registratiekaart Wim de Kievit, PDA Smederij Jaap de Kreek aan de Bandijk in Werkendam Wim de Kievit
 
Opgepakt op 16 mei 1944 bij de vergeldingsrazzia te Sliedrecht, Giessendam, Hardinxveld, Werkendam en de Biesbosch: in de Biesbosch nabij de smederij van zijn oom .
 
Op dinsdag 16 mei 1944 per overvalwagen afgevoerd naar het PDA in Amersfoort
 
In het PDA ingeschreven onder gevangenenummer: 1119
 
Tussen 16 mei 1944 en 7 juli 1944 werden 263 gegijzelden vrijgelaten
Willem Johannes de Kievit is NIET vrijgelaten
 
Op 7 juli 1944 's-morgens om 02:30 uur werden de gevangenen afgemarcheerd naar het station in Amersfoort om per trein naar Duitsland vervoerd te worden.
 
Kampen in duitsland:
Plaats, kamp: Schkopau, Gemeinschaftslager
Plaats, kamp: Lippendorf, De Kippe
Plaats, kamp: Peres, Alpenrose
 
Willem Johannes de Kievit is teruggekeerd: juni 1945
 
Persoonlijk verhaal:
 

In het boekje Brabantse Merwedegijzelaars (uitgave Historische Vereniging Werkendam en De Werken c.a. uit mei 2011) lezen we het volgende:

Wim de Kievit gaat als 14-jarige jongen werken in de smederij van zijn oom Jaap de Kreek aan de Bandijk in de Biesbosch. Als op 16 mei 1944 de razzia wordt gehouden is hij nog maar 17 jaar en daarom denkt hij te ontkomen aan de Duitsers. Hij wordt echter toch opgepakt en samen met andere boerenzonen en -knechten vastgehouden bij de smederij. Na een verblijf van enkele weken in Kamp Amersfoort wordt hij op transport gesteld naar Duitsland. Hij verblijft daar in de kampen Schkopau, de Kippe te Lippendorf en Alpenrose in Peres.

Na de bevrijding volgt een moeizame thuisreis alvorens hij terugkeert in de smederij van zijn oom. Later neemt hij de smederij over van zijn oom, die ook een benzinepomp beheerde bij het pand aan de Bandijk. Net als vele andere Merwedegijzelaars is hij zeer zwijgzaam over zijn verleden, zo vertelt zijn vrouw G. de Kievit-Westerlaken. "Bij de viering van 40 jaar bevrijding waren er een week lang oorlogsfilms op televisie. De eerste avond een film over Kamp Amersfoort, waar hij aanvankelijk opgewonden naar zat te kijken. Later hebben we de televisie uitgezet. Die nacht droomde hij van het kamp en zat hij steeds rechtop in bed. Ook bij de mogelijke vrijlating van de drie van Breda merkte je dat hij bezig was met zijn kampverleden". Tot zijn dood op 16 mei 1993 - exact 49 jaar na de razzia - werkte De Kievit in de smederij.

In oktober 2015 verscheen het boek 'Oorlog in de Hoeksche Waard 1940 - 1945'. In het door Willy Spaan geschreven hoofdstuk 'Dagelijks leven onder de bezetting' lezen we nog het volgende over de Merwedegijzelaars uit de Hoeksche Waard (waartoe Wim de Kievit eigenlijk ook behoorde):

Als er vanwege de inundatie en verplichte evacuatie geen werk meer in de Ambachtsheerlijkheid (ABH) Cromstrijen zou zijn, zouden de paarden en machines van de ABH worden gevorderd en zou voor het personeel tewerkstelling in Duitsland volgen. Om dit te voorkomen nam rentmeester Arie Vlielander werk aan in de Biesbosch bij de Steenen Muur, in de Keizersguldenwaard en in Vlijmen (NB) om in totaal 93 hectare met verschillende voedingsgewassen te betelen. Volgens zijn rapport vertrokken dertig tot veertig arbeiders naar de Biesbosch. Van de mensen in de Biesbosch zijn er bij de Merwerazzia door de bezetter zeven opgepakt: Jan van Geemert, Johan de Graaf, Andries Hagoort, Aart de Klerk, Jan Korbijn, Janus van Kralingen en Marien Notenboom.

In Kamp Amersfoort moesten de gevangenen strovlechten. Op een dag zag iemand de auto van hun werkgever, rentmeester Arie Vlielander, op het terrein staan. Omdat Vlielander altijd veel voor zijn personeel deed, gaf dat de mannen hoop. Er werden vaker gijzelaars in vrijheid gesteld omdat hun werkgever zich daarvoor had ingespannen bij de Duitsers. Bij het volgende appel stonden ze gespannen te wachten tot hun namen zouden worden afgeroepen en ze konden gaan. Dat gebeurde echter niet. Later is hun verteld dat Vlielander bij zijn vertrek de toestemming voor de vrijlating van zijn mensen op zak had, maar dat de kampleiding vlak daarna van hogerhand het bevel kreeg dat er niemand meer vrijgelaten mocht worden. Door tussenkomst van een door derden ingeschakelde NSB'er waren de collega's Johan de Graaf en Marien Notenboom net op tijd aan deportatie naar Duitsland ontkomen. 

De overige vijf gingen wel op transport naar Duitsland, waar Janus van Kralingen op 2 december 1944 aan de gevolgen van difterie is overleden. Zijn kameraden van de Ambachtsheerlijkheid hebben hem begraven op een stuk weiland, waar nog meer Nederlandse slachtoffers van het kamp lagen.

Tot de groep Merwedegijzelaars behoorden nog vier Hoeksche Waarders: Teunis Koesveld en Arie Buitendijk uit Zuid-Beijerland, Koos van Eekelen uit Numansdorp en Wim de Kievit uit 's-Gravendeel. Alle gevangen Hoeksche Waarders waren landarbeiders, behalve Wim de Kievit. Hij was als smid werkzaam in de smederij van zijn oom aan de Bandijk in de Biesbosch toen hij werd opgepakt. Omdat hij nog maar 17 jaar was, dacht hij niets te vrezen te hebben en had hij zich niet schuilgehouden. Dat was een ernstige misrekening. De andere drie hadden tijdens de inundatie zelf werk gevonden rond de Merwede, waar zij tijdens de klopjacht op 16 mei 1944 werden opgepakt. 


Vorige persoon (H. Kesnich) | Terug naar de lijst | Volgende persoon (H. Kleijn)