14 mei 2011: presentatie boek Brabantse Merwedegijzelaars

De Historische Vereniging Werkendam en De Werken c.a. presenteert zaterdag 14 mei 2011 om 10.00 uur het boek ‘Brabantse Merwedegijzelaars, de razzia van 16 mei 1944’. In het boek zijn de verhalen opgetekend van 42 jonge mannen die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn opgepakt door de Duitsers en afgevoerd naar kamp Amersfoort. De mannen zijn opgepakt in de Biesbosch of woonden in het Land van Heusden en Altena. Vijf mannen werden vrijgelaten, maar de rest werd vervolgens als dwangarbeider te werk gesteld in de Duitse kampen. Vijf van hen overleden ten gevolge van mishandeling, ziekte en honger. Tijdens de razzia in de Biesbosch werden in totaal enkele honderden mannen opgepakt, ook uit Hardinxveld en Sliedrecht. Over de gijzelaars is door de Historische Vereniging Hardinxveld in 2010 een boekje uitgebracht, geschreven door Anja van der Starre. Zij begon in 2005 de website www.merwedegijzelaars ter nagedachtenis aan deze groep mannen. Op 29 april jl. kreeg ze een koninklijke onderscheiding voor haar werk voor deze vergeten groep mensen.

De 42 mannen zijn Isaäc Jan Baëlde, Jan-Willem Baëlde, Johannis Baggerman, Jacob Gerrit Simon van Beek, Petrus Gijsbertus van den Broek, Cornelis Colijn,  Antonie voor den Dag, Dirk van Elzelingen, Andries Hagoort, Karel Johannes van Hartingsvelt, Johan Heijmans, Nicolaas Cornelis van Heukelum, Martinus Hoek,  Johan den Hollander, Cornelis Corstiaan Ippel, Krijn Jacobus Janse, Jan Kamp, Aart Kant, Willem Johannes de Kievit, Aart de Klerk, Teunis Koesveld, Jacobus Kolff,  Evert Jan Kolff, Jan Korbijn, Pieter Korsman, Jacobus Kramer, Frederik Kreukniet, Jan Marcelis, Cornelis Paans, Teus Yges Paans, Jan Willem Rijkers, Gerrit Bastiaan Schaddelee, Pieter Schouten, Mathijs Johannes van der Schuit, Arie van der Stelt,  Michiel Versteeg, Pieter Versteeg, Cornelis Vos, Dirk van Vuuren, Kobus van Vuuren, Albert Wiebenga en Jan Cornelis Zwets. Enkele van hen zijn nog in leven.

Het boek is de 25e publicatie van de Historische Vereniging Werkendam en De Werken c.a. Het boek telt 90 pagina’s en ca. vijftig foto’s. Het boekje kost voor leden 8 euro en voor niet leden 10 euro en is te bestellen via www.historiewerkendam.nl (ISBN/EAN: 978-90-814991-2-5).

Een lintje!

Tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Grote Kerk van Dordrecht op vrijdag 29 april 2011 heeft burgemeester Brok 24 Koninklijke onderscheidingen uitgereikt. Een van deze onderscheidingen - Lid in de Orde van Oranje-Nassau - is aan mij toegekend vanwege mijn inzet voor de Merwedegijzelaars.

De onderscheiding kwam voor mij volslagen onverwacht. Het heeft mij zeer geraakt en ontroerd dat er mensen zijn die vinden dat al mijn werk het waard is mij voor te dragen voor een lintje. Dat de onderscheiding ook daadwerkelijk is toegekend vind ik niet zozeer een erkenning voor mij, maar meer voor het afschuwelijke verhaal van de razzia en de verschrikkelijke gevolgen daarvan in de families en gezinnen van de opgepakte mannen.

Mijn lintje draag ik dan ook met respect op aan alle jongens die bij de razzia van 16 mei 1944 werden opgepakt en afgevoerd en daarmee hun vrijheid en in sommige gevallen zelfs hun leven verloren. 

Emotionele uitreiking jubileumboek aan kamp Amersfoort

Een delegatie van schakers uit Sliedrecht en Dordrecht heeft op zaterdag 26 februari kamp Amersfoort bezocht. Bestuursleden van schaakclub Sliedrecht hebben tijdens een plechtigheid een  exemplaar van het jubileumboek aan de directeur van het kamp, Harry Ruijs, overhandigd. In het jubileumboek, 'De kronieken van Schaakvereniging Sliedrecht; 1935-2010', is een hoofdstuk besteed aan twee schakers, die op 16 mei 1944 werden weggevoerd naar kamp Amersfoort. Het verhaal speelde met name in de donkere oorlogsjaren van 1944 en is opgenomen in het jubileumboek 75 jaar Sliedrecht om de oorlog niet te vergeten. Om een verbinding te maken met het verhaal van toen en de schaaksport speelden familieleden van twee kampbewoners van toen (Bas van der Starre en Piet C. Parel) een symbolische schaakpartij. Anja van der Starre de dochter van Bas van der Starre en Arlo van Holstein, de kleinzoon van P.C. Parel kregen als secondanten de ereleden van Schaakvereniging Sliedrecht, Jan Veenis en Jerry van Rekom. Natuurlijk eindigde de partij onder de wachttoren van het kamp in remise.

De directie van het kamp was blij met de komst van de schaakdelegatie. Kamp Amersfoort probeert altijd de persoonlijke ervaringen van kampbewoners zo compleet mogelijk te maken om een zo zuiver mogelijk beeld te geven van de verschrikkingen van toen. In het schaakboek staan twee verhalen over de gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden in 1944 vanaf de razzia in Sliedrecht door de Duitsers. Twee leden (P.C. Parel en B. van der Starre) van de Sliedrechtse schaakvereniging kwamen in Kamp Amersfoort terecht.

Hans Berrevoets had het tijdens de uitreiking over herdenken en vieren, zoals dat op 4 en 5 mei gebeurt. Schaakvereniging Sliedrecht herdacht op 26 februari 2011 hetgeen in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd en op 5 maart viert de vereniging feest vanwege het 75-jarig bestaan. Anja van der Starre vertelde dat de vriendschap die in het kamp ontstond tussen haar vader en P.C. Parel van enorm belang is geweest voor het verdere leven van haar vader. Auteur Jerry van Rekom gaf aan welke betekenis P.C. Parel had voor Schaakvereniging Sliedrecht en dat hij ontzettend blij was met de twee verhalen uit 1944, die het jubileumboek extra cachêt hebben gegeven. Hij bevestigde ook dat met het hoofdstuk de herinnering aan hetgeen gebeurd is in kamp Amersfoort zo levend blijft.

De delegatie schakers kreeg vervolgens een rondleiding door het kamp en stond vooral even stil bij de Stenen Man.

26 februari: overhandiging schaakboek in Kamp Amersfoort

Het boek ‘De Kronieken van Schaakvereniging Sliedrecht; 1935-2010’ is een groot succes. Het heeft onder meer geleid tot contacten met Kamp Amersfoort. De directie van het kamp heeft belangstelling getoond, omdat in het boek twee prachtige verhalen staan over de gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden in 1944 vanaf de razzia in Sliedrecht door de Duitsers en hetgeen twee leden (P.C. Parel en B. van der Starre) van de Sliedrechtse schaakvereniging in Kamp Amersfoort hebben meegemaakt. Op zaterdag 26 februari 2011 gaan we daarom uit respect voor de mensen uit het verleden naar Kamp Amersfoort in de bossen waar eens zoveel leed werd geleden. De schakers hebben daar bij stil willen staan in het boek en door het boek daar te brengen willen ze de sporen van de geschiedenis naar het heden doortrekken. Opdat we niet vergeten.

Dankzij Anja van der Starre en P.C. Parel zijn de verhalen in het boek tot stand gekomen. Anja heeft de belevenissen van haar vader Bas beschreven, terwijl P.C. Parel aan het eind van zijn leven ook wat pagina’s heeft geschreven over de zware tijd in het kamp. De Schaakvereniging Sliedrecht wil het overhandigen van het boek niet zomaar even doen. Ze wil iedereen de gelegenheid geven om de overhandiging in het kamp bij te wonen, waarbij in overleg met Kamp Amersfoort een gedenkwaardig programma is samengesteld.

11.00 - 11.30 uur: ontvangst met koffie in Kamp Amersfoort

11.30 - 12.00 uur: het officiële gedeelte met welkomstwoord door Harry Ruijs (directie Kamp Amersfoort) + overhandiging boekwerken door bestuursleden van Schaakvereniging Sliedrecht + symbolische schaakpartij tussen familieleden van Piet Parel en Bas van der Starre

12.15 - 13.15 uur: rondleiding door kamp voor belangstellenden

Bij deze nodigt het bestuur van Schaakvereniging Sliedrecht alle schaakvrienden uit de regio, alsmede ook andere belangstellenden, uit om deze gedenkwaardige gebeurtenis bij te wonen. De enige kosten die aan het uitje zit verbonden zijn de lunchkosten, die we niet hoger inschatten dan € 20,-. (Nabestaanden van) Merwedegijzelaars kunnen zich aanmelden via Anja van der Starre. Natuurlijk hoopt het bestuur - en medeorganisator Anja van der Starre namens De Merwedegijzelaars - op een mooie opkomst. 

Plaats een zoekopdracht bij het ITS in Bad Arolsen!

Nabestaanden van oorlogsslachtoffers kunnen bij het ITS (International Tracing Service) in Bad Arolsen in Duitsland een zoekaanvraag indienen voor meer informatie over het betreffende familielid. De medewerkers gaan dan in de archieven op zoek naar eventueel beschikbare documenten. Op 7 juni jl. heb ik via de website van het ITS een dergelijk verzoek gedaan. Vandaag ontving ik per post kopieën van documenten van mijn vader, die te maken hebben met zijn gevangenschap en tewerkstelling bij Büssing Flumo (Flugzeugmotorenwerke) te Braunschweig. Zeer de moeite waard, daar ik geen idee had van het bestaan van dergelijke documenten. Een tip voor iedereen die op zoek is naar mogelijke sporen.